Australija je i država i kontinent. Za nju se kaže da je „dole ispod“ jer se nalazi ispod ekvadora na južnoj zemljinoj hemisferi. Pored kopna obuhvata i ostrvo Tasmaniju i brojna druga manja ostrva u Južnom, Indijskom i Tihom okeanu. Njen zvaničan naziv je Komonvelt Australija.

Australija je najveća država Okeanije i šesta po površini u svetu. Njen glavni grad je Kanbera, iako je prema broju stanovnika tek osmi, sa 11 puta manjom populacijom od najvećeg australijskog grada Sidneja.

Australija ima oko 25.000.000 stanovnika. Svaki četvrti stanovnik potiče iz neengleskog govornog područja. Australijanac se u slengu naziva Aussie ili Ozzie.

Simbol Australije je kengur. Zvaničan jezik je engleski, a valuta australijski dolar.

Istorija

Procenjuje se da su prvi ljudi naselili Australiju pre 50.000 godina i da su došli iz jugoistočne Azije. Njihovi potomci su danas poznati pod zajedničkim imenom Aboridžini.

Viljem Janson bio je holandski moreplovac i prvi Evropljanin koji je kročio na australijsko tlo 1606. godine. Iako su zemlju nazvali Nova Holandija, nepristupačni predeli i neprijateljsko ponašanje Aboridžina, nisu davali Holanđanima podsticaj za naseljavanjem. Tek sto i više godina kasnije Australiju su naselili Britanci.

Kapetan Džejms Kuk je 1770. godine stigao na istočnu obalu Australije, proglasio je britanskim posedom i nazvao je Novi Južni Vels. Velika Britanija je na ovom kontinentu osnovala kažnjeničku koloniju za svoje prestupnike i osuđenike. Prva britanska flota sa osuđenicima, vojnicima i prvim guvernerom kolonije Arturom Filipom pristala je u zaliv Botani 26. januara 1788. godine. Ovaj datum se danas slavi kao Dan Australije. Poslednja kažnjenička kolonija zatvorena je na Tasmaniji skoro čitav vek kasnije.

Australija se ujedinila i proglasila svoju državnost 1. januara 1901. godine. Kao federacija šest kolonija koje su tada postale države, Australija je postala suverena država sa stabilnim liberalno-demokratskim sistem, i dalje priznavajući britansku krunu.

Reljef i klima

Australija je najniži, najravniji i najsuvlji kontinent, sa najstarijim i najneplodnijim zemljištem. Čak 40% njene površine ima nadmorsku visinu manju od 200 m.

Ali i pored toga, Australija je prelepa zemlja raznolikih prirodnih staništa i protivrečnosti. Iako njen najveći deo pokrivaju pustinje i polupustinje, kao i suve nepregledne ravnice, ona je zemlja i planinskih masiva, tropskih i kišnih šuma i subtropskih prašuma, močvara, koralnih grebena, laguna i rajskih plaža.

Najviša australijska planina je Košćuško (2.228 mnv), iako je vrh Moson (Mawson) na ostrvu Herd (Heard) viši za 300 m.

Na kontinentu vlada tropska i subtropska klima, na vencu Australijskih Alpi čak i alpska klima, dok se umerena kontinentalna klima prostire jedino na jugoistoku i jugozapadu zemlje. Januar i februar su najtopliji meseci u Australiji, dok su najhladniji jun i jul. Tokom leta u gradovima je prosečna temperatura 24°C, a zimi 15°C.

Flora i fauna

Australija je jedna od zemalja sa najvećim biodiverzitetom. Zbog dugotrajne geografske izolovanosti, ovde živi raznovrstan i jedinstven biljni svet i mnoštvo životinja koje su na drugim kontinentima davno izumrle. Oko 85% biljaka, 84% sisara, više od 45% ptica i 89% riba pripadaju endemskim vrstama.

Samo u Australiji raste Australijski stribor, evolucijski relikt, endemska lazar-vrsta četinara pronađena i "vraćena iz mrtvih" jer je do skoro bila poznata samo u fosilnom obliku.

U retke životinjske vrste spadaju kljunari (ehidna, kljunar platipus), torbari (kenguri, koale, vombati), sisari koji se legu iz jaja, ptice (emu, kokabura), pojedini reptili, žabe, kao i dingo, divlji pas.

Australija je najotrovniji kontinent na svetu, jer je dom velikog broja otrovnih zmija i paukova.

Privreda

Australija ima veoma razvijenu, snažnu i stabilnu privredu, visok BDP po glavi stanovnika i relativno nisku stopu siromaštva. U toku 2018. godine prestigla je Švajcarsku i postala zemlja sa najvećim prosečnim bogatstvom u svetu.

Uslužni sektor je najveći deo australijske privrede i čini oko 60% bruto domaćeg proizvoda. Zemlja je globalni lider u pet značajnih sektora: agrobiznis, obrazovanje, turizam, rudarstvo i finansije. Minerali i poljoprivredni proizvodi su glavni izvozni artikli zemlje.

U maju 2018. godine prosečna nedeljna plata u Australiji bila je 1.586,20AUD. Najplaćeniji poslovi u Australiji su u oblasti rudarstva, elektro i vodoprivrede, finansija, medicine i informacionih tehnologija. Da bi održala dalji rast privrede, Australija, u skladu sa migracionom politikom a prema potrebama tržišta rada, svake godine ažurira listu deficitarnih zanimanja.

Kultura, kuhinja i sport

Australijska kultura formirala se pod uticajem anglo-keltske i domorodačke kulturne tradicije. Muzika, ples i slikarstvo Aboridžina su vidiljivo uticali na savremenu likovnu i scensku umetnost Australije.

Patrik Vajt je jedini Australijanac koji je dobio Nobelovu nagradu za književnost 1973. godine.

Isto kao i u kulturi, multikulturalnost je ostavila svoj trag i u kuhinji Australiije. Ona je mešavina mediteranske, azijske, južnoameričke i tradicionalne aboridžinske kuhinje. Karakteristična australijska jela su: damper – tradicionalni hleb bez kvasca; vegemite – namaz od kvasca; meat pies – male pite od mesa; lamingtons – kockice od biskvita prelivene čokoladom i uvaljane u kokosovo brašno; kao i pavlova torta, a najnoviji kulinarski trend je „bush food“, hrana domorodaca.

Australijski fudbal je najpopularniji sport u Australiji, a potom ragbi, kriket, hokej, netbol, trke konja i automobilizam.